Hoe oud zijn begraafplaatsen in Nederland
13 november 2025
Vraag nummer: 70952
Geachte mr Van der Putten,
Op de site gedenk-cultuur.nl lees ik:
> Begraafplaatsen zijn al meer dan 200 jaar een vast onderdeel van het Nederlands culturele landschap. Daarvoor werd in kerken begraven. Die bijzondere plaats is zelfs sinds 1806 in een wet verankerd. <
Antwoord:
Geachte mevrouw,
Deze informatie klopt niet.
Er is al vele eeuwen begraven op begraafplaatsen, buiten kerken. Er zijn nog enkele graven uit de late middeleeuwen op kerkhoven - de ruimte rondom kerkjes - bekend. Maar van veel oudere begraafplaatsjes zullen moeilijk sporen te vinden zijn, omdat het gebruik van stenen grafmonumenten vroeger niet algemeen was en het per slot de bedoeling van begraven is, dat stoffelijke resten geheel vergaan. In goede grond kan dat binnen enkele decennia zijn; in slechte grond kunnen botten ruim honderd jaar bewaard blijven.
Het begraven worden in een kerk was een soort luxe voor welgestelde mensen. Niet voor het gewone volk. Denk maar eens aan het gezegde over 'rijke stinkerds', wat komt van de mensen die een kerk begraven werden. Dat gaat niet over arme stinkerds.
Gewone mensen werden in Nederland op de hof rondom de kerk begraven.
Vroeger had ook niet elke kerk de mogelijkheid om daar begraven te worden.
Mij is geen wet uit 1806 bekend over het niet mogen begraven in kerken. Misschien was die er toch, moet ik zeggen. Al vanaf 1795 was er wetgeving die begraven in kerken tegen moest gaan, want dat was een ontwikkeling, geen plotselinge verandering. Maar pas sinds 1829 is het definitief verboden om in kerken te begraven. Maar er was - heel Nederlands - toch nog een overgangsregeling voor plaatsen waar men geen geschikt terrein voor begraven had.
Overigens lijkt de site gedenk-cultuur.nl nog in aanbouw. Bijna alle links op de site eindigen op een lege bladzijde, ondanks dat de site blijkens het copyright-tekentje al van 2024 is.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Nieuwe site voor mensen die zelf de regie over hun overlijden in handen willen hebben:
www.exit.nl. Met:
- documenten voor medische beslissingen: euthanasieverklaring, volmacht, behandelverbod etc.;
- uitvaartwensen vastleggen;
- een eenvoudige crematie regelen.
TIP
Een uitvaart zoals u dat wilt, zonder compromisssen. Regel hier uw uw exclusieve begrafenis of crematie.
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages – kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden.
Zoals over de aankoop en het behoud van een graf voor eeuwig:
Zoals: Wie is verantwoordelijk voor de kosten van de uitvaart?
TIP
Melden van overlijden. Landelijk gratis meldnummer overlijden: 0800-783 73 43.
TIP
Regel hier uw begrafenis of crematie.
