Niet betaalde grafrechten
13 november 2025
Vraag nummer: 70951
Beste mr van der Putten,
Vanuit onze financiële afdeling heb ik onderstaande vraag ontvangen:
> Weet jij of er mogelijkheden zijn om graven te ontruimen etc. of dat er voorwaarden zijn om verlenging van grafrechten wel/niet toe te staan als je te maken hebt met slecht/niet betalende debiteuren?
Ik kan me voorstellen dat dat ethisch niet netjes is en dus niet als dreigement of zo gebruikt kan worden, maar ik heb dit jaar bijvoorbeeld van jou nota 2025.xxxxx inzake fam. X nog volledig openstaan (hoofdsom + aanm.kst.), terwijl deze debiteur ook de nota 2021.xxxx (van 2021) nog niet volledig voldaan heeft.
Voor die laatste zitten ze al een poos bij de deurwaarder maar mocht die er de eerste jaren niets mee doen omdat zij in onderzoek waren voor de toeslagenaffaire. Vervolgens lijken er in juli 2024 wel dwangbevelkosten gemaakt te zijn en mochten we in december 2024 en feb.2025 via de deurwaarder een klein stukje ontvangen. Per saldo hebben ze echter ook op nota 20210012 nog een bedrag openstaan!
Omdat ze ook nu weer niets betalen en niet reageren op jouw nota 2025.xxxxx etc. ga ik die vermoedelijk ook weer moeten doorzetten naar de deurwaarder. Het is twijfelachtig of die er iets op gaat kunnen innen, gezien het verloop met de andere nog openstaande nota. <
Is er iets wat wij hier kunnen doen om dit soort problemen te ondervangen/voorkomen?
Gemeente X
Antwoord:
Geachte mevrouw,
In lid 2 van artikel 17a van de beheersverordening voor uw gemeentelijke begraafplaatsen uit 2012 is geregeld:
2. Het college kan de grafrechten vervallen verklaren:
a. indien de betaling van het grafrecht ten behoeve van de vestiging of verlenging
van het grafrecht – ondanks een aanmaning – niet binnen drie maanden na
aanvang van die termijn is geschied;
b. indien de rechthebbende of gebruiker – ondanks een aanmaning – in verzuim blijft een op grond van deze verordening op hem rustende verplichting na te komen of daarmee in strijd handelt;
c. (.....).
Als de betrokken rechthebbende de nota's inzake grafrechten en onderhoudsrechten niet of niet volledig betaalt en er aanmaningen zijn verzonden, kan op grond van de onderdelen a en b van het tweede lid van artikel 17a worden besloten om de grafrechten door het college vervallen te verklaren.
Maar grafrechten zijn typisch een onderwerp om voorzichtig mee om te gaan. Vaak zijn het ouderen die grafrechten hebben en een deel van de ouderen in onze samenleving gaat dementeren. Beseffen zij wel goed wat de gevolgen van niet-betalen kunnen zijn? Ook is het zo dat PostNL tegenwoordig niet alle post correct bezorgt; ik heb er persoonlijk ijzingwekkende ervaringen mee.
Voordat er vergaande conclusies worden getrokken, kan het verstandig zijn om met betrokkenen in overleg te gaan en ze simpelweg te bellen of te horen wat er aan de hand is. Dat moet niet bedreigend of intimiderend overkomen, maar gewoon om te horen of er een probleem is dat opgelost kan worden.
De lijkbezorgingsrechten zijn een categorie lasten die gewoonlijk uitgesloten zijn van gemeentelijke kwijtscheldingsregelingen. Daar kunnen goede argumenten voor zijn, maar er kunnen ook goede argumenten zijn om die lasten onder bepaalde omstandigheden wel kwijt te schelden. Bijvoorbeeld als mensen slachtoffer zijn van de toeslagenaffaire (maar dat is een persoonlijke opvatting van mij). Kosten van deurwaarders maken het dan alleen maar erger. Persoonlijk ben ik er groot voorstander van dat gemeenten er serieus werk van maken om hun vorderingen te innen. Maar grafrechten zijn geen essentiële kosten van het bestaan; anderzijds kan het emotioneel belang heel groot zijn. Het zou schrijnend zijn als ouders het graf van een kind niet in stand zouden kunnen houden, of wanneer de langstlevende echtgenoot het dubbelgraf niet meer zou kunnen betalen waar hij of zijn later bijgezet zou willen worden.
In bepaalde gevallen zou ook heel zakelijk naar deze materie gekeken kunnen worden en de rechten vervallen verklaard kunnen worden. Maar ik zou dat niet doen als er niet eerst een gesprekje met de belanghebbenden over gevoerd zou worden, tenminste, als zij dat ook op prijs zouden stellen.
Misschien zou het verstandig zijn om de grafrechten formeel op te laten zeggen, zodat er geen aanslagen meer verstuurd hoeven te worden, maar bijzondere gevallen tevens de afspraak te maken het graf niet te ruimen tot het einde van de lopende termijn. Je krijgt dan inderdaad geen geld meer binnen, maar de behandeling van deze wanbetalingen kosten ook veel tijd en geld. Daarmee stoppen is waarschijnlijk voor iedereen voordeliger.
Maar dit type besluit kunnen ambtenaren zelf niet nemen; daar moet het college een lijn in trekken.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Nieuwe site voor mensen die zelf de regie over hun overlijden in handen willen hebben:
www.exit.nl. Met:
- documenten voor medische beslissingen: euthanasieverklaring, volmacht, behandelverbod etc.;
- uitvaartwensen vastleggen;
- een eenvoudige crematie regelen.
TIP
Een uitvaart zoals u dat wilt, zonder compromisssen. Regel hier uw uw exclusieve begrafenis of crematie.
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages – kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden.
Zoals over de aankoop en het behoud van een graf voor eeuwig:
Zoals: Wie is verantwoordelijk voor de kosten van de uitvaart?
TIP
Melden van overlijden. Landelijk gratis meldnummer overlijden: 0800-783 73 43.
TIP
Regel hier uw begrafenis of crematie.
TIP
www.urnenwinkel.nl. De mooiste collectie urnen voor de beste prijs.
